Το σύστημα αμοιβών των γερμανικών νοσοκομείων

Έχει αναρωτηθεί ποτέ κανείς πώς και από πού εισπράττουν τα χρήματά τους τα γερμανικά νοσοκομεία; Το σύστημα αμοιβών των νοσοκομείων, γνωστό διεθνώς ως DRG (Diagnosis Related Group / στα γερμανικά: Diagnosebezogene Fallgruppen), υπάρχει ήδη από το 1992 και χρησιμοποιείται σήμερα συνολικά από περίπου 50 χώρες στον κόσμο. Σε όλες τις χώρες το σύστημα αυτό χρηματοδοτεί ένα μέρος των αμοιβών των νοσοκομείων. Μόνο η Γερμανία επέλεξε (πριν 16 χρόνια) την 100% χρηματοδότηση των νοσοκομείων με αυτό το σύστημα (από ό,τι γνωρίζουμε η Ελλάδα είναι μέχρι στιγμής η μόνη χώρα η οποία εισήγαγε 1:1 το γερμανικό σύστημα).

Για τη λειτουργία ενός τέτοιου συστήματος αμοιβών των νοσοκομείων απαιτείται η δημιουργία ενιαίων κανόνων κοστολόγησης των υπηρεσιών υγείας. Έτσι δημιουργήθηκαν τα λεγόμενα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια (KEN), τα οποία στα γερμανικά είναι γνωστά ως DRG και στην καθομιλουμένη ως Fallpauschale. Στην ουσία πρόκειται για ένα τιμολόγιο, το οποίο δημιουργείται ανάλογα με την ασθένεια, την ηλικία και την προβλεπόμενη μέση διάρκεια νοσηλείας. Σύμφωνα με αυτό το τιμολόγιο καθορίζεται το κόστος της νοσηλείας, το οποίο στη συνέχεια αναλαμβάνουν τα ασφαλιστικά Ταμεία ή ο ασθενής, σε περίπτωση που δε διαθέτει ασφάλεια ή είναι ιδιωτικά ασφαλισμένος.

Το πραγματικό κόστος των νοσηλίων υπολογίζεται από μία ανώνυμη Εταιρεία Συστήματος Αμοιβών Νοσοκομείων (Institut für das Entgeltsystem im Krankenhaus συντομογραφ. InEK) μέσα από δεδομένα 250 νοσοκομείων. Τα τιμολόγια αναπροσαρμόζονται κάθε δύο χρόνια.

Με την εισαγωγή αυτού του συστήματος εισήχθησαν ταυτόχρονα και οι νόμοι της ελεύθερης οικονομίας στα γερμανικά νοσοκομεία, ενώ άρχισε και ο αγώνας τους για την οικονομική επιβίωση. Τα νοσοκομεία ξεκίνησαν να λειτουργούν σαν οικονομικά αυτοτελείς επιχειρήσεις, τα ηνία των οποίων ανέλαβαν οικονομολόγοι και άνθρωποι των αριθμών, με στόχο την επιδίωξη κέρδους και αποτελεσματικότητας στις δαπάνες. Έτσι υιοθετήθηκαν κυρίως τρεις στρατηγικές:

1. αύξηση των ασθενών με εξετάσεις και θεραπείες, οι οποίες αποδίδουν ιδιαίτερα υψηλό κέρδος
2. μείωση του προσωπικού
3. προσπάθεια μείωσης της διάρκειας νοσηλείας

Πολλά νοσοκομεία καλύπτουν τα έξοδά τους μόνο εάν έχουν «κλεισμένες» όλες τις κλίνες τους/πληρότητα πάνω από 90%. Εάν μάλιστα κάποιο νοσοκομείο σκοπεύει να πετύχει σημαντικό κέρδος,τότε θα πρέπει να αυξήσει την αποτελεσματικότητά του σύμφωνα με τους νόμους της ελεύθερης αγοράς, δηλαδή ακόμα πιο πολλούς ασθενείς σε ακόμα πιο σύντομο χρονικό διάστημα.

Οι κερδισμένοι του συστήματος στη Γερμανία είναι οι κλινικές με προβλέψιμες ιατρικές επεμβάσεις, αυτές που έχουν δυνατότητες αποτελεσματικού σχεδιασμού (λ.χ. καρδιοαγγειακές παθήσεις), με σύντομη διάρκεια παραμονής, χωρίς νάρκωση και χωρίς αναπνευστική υποστήριξη, για παράδειγμα οι καρδιολογικές και ορθοπεδικές κλινικές. Γι΄ αυτό το λόγο η Γερμανία σήμερα είναι παγκόσμια πρωταθλήτρια σε καθετήρες καρδιάς και εγχειρήσεις τεχνητών γοφών. Υπάρχουν μάλιστα μάνατζερ κλινικών, οι οποίοι αμείβουν τους χειρουργούς τους ανάλογα με τον αριθμό των χειρουργικών τους επεμβάσεων.

Από την άλλη μεριά  το σύστημα αυτό λειτουργεί εις βάρος των κλασσικών τμημάτων όπως είναι η παθολογία, η ουρολογία, η παιδιατρική, η γυναικολογία, όπου  η διάρκεια νοσηλείας δε μπορεί να προγραμματιστεί με ακρίβεια εκ των προτέρων.

Πολλοί όμως παραδέχονται, ανάμεσά τους και οι ασφαλιστικοί φορείς, πως θα πρέπει σύντομα να θεσπιστεί ένας ελάχιστος αριθμός νοσηλευτών, π.χ. στη παιδιατρική, αλλά και σε άλλα τμήματα. Με άλλα λόγια αναμένουμε στο άμεσο μέλλον μία αισθητή αύξηση του απαιτούμενου αριθμού νοσηλευτών στα γερμανικά νοσοκομεία.

Δημήτρης Αρσένης, διευθυντής της ελληνογερμανικής διαμεσολαβητικής εταιρίας euromedicals.gr για Ιατρούς, Νοσηλευτές και Τεχνολόγους Ακτινολόγους

 02.2018